دلیل افزایش جمعیت یک حیوان وحشی در تهران چیست؟ ، 30 سال بعد این حیوان، اهلی مرکز می گردد - وبلاگ تور کیش

به گزارش وبلاگ تور کیش، در پی انتشار ویدئوهایی از حضور روباه در پارک های شهر تهران، یک متخصص زیست شناسی جانوری ضمن اشاره به افزایش جمعیت روباه های شهر تهران با غذارسانی مردم و نبود پرندگان شکاری در سطح شهر، گفت: مضرات افزایش جمعیت این گونه از فواید حضور آن ها بیشتر است.

به گزارش وبلاگ تور کیش، مجید نواییان متخصص زیست شناسی جانوری درباره مشاهده روباه در پارک های تهران و محل زندگی مردم اظهار کرد: این موضوع با سابقه شهرنشینی و زندگی روباه در کلانشهرها سنخیتی ندارد. چراکه احتمال ایجاد تعارضاتی بین جانوران اهلی مانند مرغ، خروس، سگ و گربه با جانوران وحشی مانند روباه وجود دارد.

نواییان گفت: در گذشته روباه ها در شب در محیط شهری حضور داشتند اما امروزه به علت مصرف اضافات غذای مردم در محیط های شهری، با آن ها سازگاری پیدا نموده اند. برخی از دست انسان نیز غذا دریافت می نمایند.

وی اضافه کرد: بر اساس مطالعات اجرا شده تعداد روباه ها در پهنه شرق و شمال شرق تهران بیشتر از سایر منطقه ها است. به عنوان نمونه اخیرا در پارک لاله، بوستان یاس فاطمی و حتی موزه حیات وحش و طبیعت دارآباد تعدادی روباه مشاهده شده است. روباه های موزه دارآباد بعضا حیوانات موزه را می خورند اما مسئولان موزه عمدا نه تنها آن ها را شکار نمی نمایند، بلکه از آن ها حفاظت نیز می نمایند. چراکه برای مردم جذابیت دارند.

نواییان با توجه به گونه های روباه موجود در کشور شرح داد: در ایران چهار گونه روباه معمولی (والپس والپس) در دامنه کوه ها، روباه شنی در نواحی کویری، روباه ترکمنی در ترکمن صحرا و جنگل گلستان و شاه روباه در منطقه ها جنوبی کشور وجود دارد. روباه های شهر تهران از نژاد معمولی هستند که در گذشته در دامنه و ارتفاعات کوه ها حضور داشتند. این روباه ها به علت گوشتخوار بودن بخشی از چرخه اکولوژیک هستند اما مانند گرگ و پلنگ حیوانات بزرگ را شکار نمی نمایند و تنها از حیوانات کوچک جثه مانند خرگوش، پرندگان کوچک، موش های کوچک و ... تغذیه می نمایند.

این کارشناس حیات وحش به علت افزایش تعداد روباه ها در فضای شهری نسبت به گذشته اشاره نمود و گفت: مردم با حضور در پارک ها و خوردن غذاهایی مانند جوجه کباب، غذای مناسب روباه را در اختیار او قرار می دهند. شهفرایندان باید از غذادهی به روباه مانند سگ و گربه پرهیز نمایند و در حد امکان اضافات غذای خود را جمع آوری نمایند. به علاوه به صورت جداگانه برای روباه ها اسکلت مرغ خریداری ننمایند.

وی اعلام نمود: مردم به صورت عامیانه به خوش یمن بودن روباه اعتقاد دارند. به همین جهت با غذادهی به آن ها باعث افزایش جمعیت شان می شوند.

نواییان با توجه به علت افزایش جمعیت روباه ها در فضای شهری نسبت به کوه ها، شرح داد: دشمن طبیعی روباه در فضای شهری وجود ندارد. پرندگان شکاری مانند جغد و عقاب از سطح کلانشهرها دور شده اند. به عبارتی چرخه اکولوژیک طبیعت بر هم خورده و قابلیت شکارگری آن ها به وسیله دیگر جانوران از بین رفته است اما در کوه ها بالابان ها و انواع عقاب ها دشمن طبیعی روباه ها هستند و با شکار آن ها باعث کنترل جمعیت شان می شوند.

این کارشناس حیات وحش تاکید نمود: نه فقط در شهر تهران، بلکه در همه شهرها تعداد کمی روباه در طبیعت وجود داشته است اما دور شدن پرندگان شکاری به عنوان دشمن طبیعی روباه از کلانشهرها و غذارسانی فراوان انسان ها به این گونه باعث زاد و ولد بسیار آن ها مانند سگ ها شده است. سگ ها در طبیعت سالی یک بار زایمان می نمایند اما با افزایش غذارسانی به آن ها در سطح شهر و به علت مساعد بودن شرایط سالی دو تا سه بار توله به جهان می آورند.

وی درباره زیستگاه های طبیعی روباه در تهران و اطراف آن گفت: شمیرانات تهران و پارک های ملی اطراف تهران مانند منطقه ها حفاظت شده ورجین، تلو، خجیر، سرخه حصار، شمشک، دیزین و ... از طرف دیگر دشت لار از گذشته زیستگاه تعداد متنابهی روباه بوده است. تعداد روباه، خرگوش و عقاب در این زیستگاه ها متعادل است. چراکه روباه با شکار خرگوش و عقاب با شکار روباه به تعادل این چرخه و کنترل جمعیت شان یاری می نمایند اما در شهرها تنها جوندگان کوچک برای تغذیه روباه وجود دارد.

این فعال محیط زیست تاکید نمود: شاید یکی از جزئی ترین فواید افزایش روباه ها در فضای شهری، کنترل جمعیت جوندگان کوچک و موش ها در پارک ها باشد اما به طور قطع افزایش جمعیت روباه ها در شهر نکته ای منفی است. چراکه روباه جزو حیات وحش است. تا به امروز روباهِ مبتلا به ویروس هاری در حیات وحش دیده نشده است اما با حضور روباه ها در زیستگاه های مشترک در پارک های شهری با دام و حیات وحشی مانند سگ و گربه امکان انتقال این ویروس به روباه نیز وجود دارد. آلوده شدن روباه به این ویروس باعث ناقل شدن اوست و خطرات زیادی برای انسان دارد.

نواییان، افزایش قابل توجه تعداد روباه های شهر تهران در 30 سال آینده را امری طبیعی دانست و شرح داد: در حال حاضر نیز نوسان رشد جمعیت روباه یکباره اتفاق افتاده است. به عنوان مثال در 100 سال گذشته در تهران یاکریم و قمری وجود نداشت اما در 30 سال اخیر با مهاجرت آن ها از مشهد به تهران به انگلی تبدیل شده اند که باعث کثیف شدن ماشین ها و پنجره های خانه ها و با ساخت لانه در پشت پکیج یا کولر خانه ها باعث خرابی آن ها می شوند. با این فرایند روباه نیز در 30 سال آینده قابلیت حضور پررنگ در شهر تهران را دارد. درضمن با عادت به غذادهی مداوم از کودکی علاوه بر از دست دادن خوی وحشی گری جمعیت شان رشد خواهد نمود.

این متخصص زیست شناسی جانوری به ارائه راه چاره و پیشنهاداتی برای کنترل جمعیت روباه های شهر تهران پرداخت و گفت: ابتدا باید بخش فرهنگی این موضوع در سطح مردم حل گردد و از غذادهی به جانوران شهری خودداری نمایند. مردم با غذادهی علاوه بر آسیب به زیبایی پارک و طبیعت باعث افزایش جمعیت حیوانات می شوند. بنابراین افراد زمانی که در طبیعت حضور می یابند، بدون ایجاد هیچگونه تغییری آن فضا را ترک نمایند. مراحل بعدی باید به وسیله سازمان ها و شهرداری ها صورت بگیرد. سازمان ها باید اقداماتی در راستای کنترل جمعیت جوندگان انجام دهند، به عبارتی جمعیت موش ها در کشور به ویژه کلانشهرها باید کنترل گردد چراکه موش ها غذای آماده روباه ها هستند. در ادامه یگان حفاظت محیط زیست یا سازمان پارک های شهرداری ها باید اقدام به زنده گیری روباه و پس از آن در زیستگاه طبیعی روباه با هماهنگی سازمان محیط زیست رها نمایند.

وی تاکید نمود: به هیچ عنوان کشتن روباه توصیه نمی گردد. بلکه باید پس از زنده گیری، در محیط طبیعی خود رها گردد.

نواییان در انتها با اشاره به لزوم نصب تابلوهایی برای مطلع سازی مردم از حضور روباه در فضای شهری، گفت: در پارک هایی که روباه مشاهده شده است، باید به وسیله شهرداری تابلوهایی برای مطلعی مردم برای حضور و تردد روباه نصب گردد تا از غذادهی به حیوانات خودداری نمایند. نصب این تابلوها در فرهنگ سازی مردم نقش بسیار مهمی دارد و باعث کنترل جمعیت جانوران وحشی و اهلی می گردد.